سوالات درس دهم علوم پنجم

سوالات درس 10 داخل کتاب علوم پنجم

 سوالات علوم پنجم / درس دهم :: خاک با ارزش

1- خاک چیست؟
پاسخ:  مواد دانه ریزی که ریشه ی گیاهان می توانند در آنها رشد کنند خاک می گویند.

2- خاک بزرگترین منبع طبیعی تولید غذا برای انسان و بسیاری از جانداران است.

3- یکی از روش های تشکیل خاک، خرد شدن سنگها است.

4- سنگها در اثر هوازدگی خرد شده و تجزیه می شوند.

5- سنگها در طول سالها بر اثر وزش باد، ریزش کوه یا حرکت به همراه آب با هم برخورد کرده و خرد می شوند. مواد خرد شده براثر تغییر شیمیایی به خاک تبدیل می شوند.

6- برای تشکیل لایه ای از خاک به قطر یک سانتی متر، بیش از 200 سال زمان لازم است.

7- سنگها چگونه خُرد می شوند تا خاک به وجود بیاید؟
پاسخ:  سنگها در طول سالیان دراز به چند طریق خرد می شوند :
الف- سنگها روزها در زیر نور خورشید گرم شده و شب ها سرد شده و ترک برمی دارد و در طول سالیان دراز خُرد می شوند.
ب- آب در زمستان در بین ترک سنگها یخ زده و سنگها را خُرد می کند.
پ- ریشه ی گیاهان سبب خُرد شدن سنگها می شود.
ت- فشار سنگهای بالایی سنگهای زیری را خرد می کند.
ث- قرار گرفتن سنگها در مسیر آب رودها و رودخانه ها و برخورد آنها با هم سبب خرد شدن سنگها می شود.
ج- جانوران برای درست کردن لانه زمین را سوراخ کرده و سبب شکسته شدن سنگها می شوند.

8- عوامل موثر در تشکیل خاک کدامند؟
پاسخ:  خرد شدن فیزیکی – موجودات زنده ( گیاهان – جانوران ) – تغییرات دما ( یخ زدن ).

9- ریشه ی گیاهان چگونه سبب خرد شدن سنگها می شوند؟
پاسخ:  ریشه ی گیاهان رشد کرده و به داخل شکاف سنگها می روند. به مرو زمان ریشه بزرگتر شده و سنگها را می شکند تا برای خود جا باز کند.

10- آیا نوع سنگ در مقدار خاکی که تشکیل می شود تاثیر دارد؟
پاسخ:  بلی. از سنگ نرم خاک بیشتری تولید می شود.

11- چرا خاکها رنگهای متفاوت دارند؟
پاسخ:  چون از خرد شدن سنگهایی با جنس مختلف به وجود می آیند.

12- خاک در بیابانها تشکیل می شود یا در جاهای پرباران و مرطوب؟ چرا؟
پاسخ:  در جاهای پرباران و مرطوب. زیرا در این نواحی سنگها خیس بوده و زودتر خرد می شوند. به همین دلیل در مناطق خشک و گرم ساختمانهای قدیمی بیشتری دیده می شوند.

13- دو عامل اصلی تخریب سنگها و تشکیل خاک چه هستند؟
پاسخ:  دما و رطوبت.

14- فشار سنگهای بالایی چه اثری در تشکیل خاک دارد؟
پاسخ:  فشار سنگهای بالایی سبب تخریب سنگهای زیری و تشکیل خاک می گردد.

15- میزان نفوذ آب در خاک رس بیشتر است یا در ماسه و شن؟
پاسخ:  نفوذ آب در ماسه و شن که دانه های درشتی دارند، بیشتر است.

16- میزان جذب آب ( ذخیره ی آب ) در خاک باغچه بیشتر است یا در ماسه و شن؟
پاسخ:  در خاک باغچه.

17- اگر برگها روی زمین بریزند چه می شود؟
پاسخ:  برگها تغییر کرده رنگ آنها تیره شده به طوری که صورت اولیه ی گیاه در آن مشخص نیست ( ص 82 ).

18- گیاخاک چه تاثیری در کشاورزی دارد؟
پاسخ:  گیاخاک قدرت نگهداری آب را زیاد می کند، فضای خالی بین ذرّات خاک را افزایش می دهد و سبب نفوذ هوا به داخل خاک می شود، که برای رشد گیاهان بسیار مفید است.

19- گیا خاک در کدام قسمت خاک قرار می گیرد؟
پاسخ:  در قسمت بالای خاک یا خاک رویی.

20- خاک رویی یعنی چه؟
پاسخ:  بخش بالایی خاک که حاوی گیاخاک، مواد معدنی مورد نیاز گیاه است خاک رویی می گویند.

21- در کشاورزی خاک رویی مهم است یا خاک زیری؟ چرا؟
پاسخ:  خاک رویی. چون دارای گیاخاک و املاح موجود در خاک است.

22- هرچه خاک دانه ریزتر باشد، دیرتر ته نشین شده و آب گل آلود است.

23- باقیمانده ی گیاهان که درون خاک قرار می گیرد به مرور زمان می پوسد و مخلوط تیره رنگی به دست می آید که گیاخاک نام دارد.

24- چرا خاک رس برای کشاورزی مناسب نیست؟
پاسخ:  دانه های خاک رس پس از خیس شدن به هم می چسبند و ریشه ی گیاه نمی تواند در آن رشد کرده و غذای مورد نیاز را از زمین بگیرد.

25- چه نوع خاکی برای کشاورزی مناسب است؟
پاسخ:  خاکی که به مقدار مساوی دارای ماسه، خاک رس وگیاخاک باشد، برای کشاورزی مناسب است مانند خاک باغچه.

26- چرا خاک باغچه برای رشد گیاه مناسب است؟
پاسخ:  وجود خاک رس آب را نگه می دارد. وجود ماسه سبب نفوذ پذیری خاک می شود و گیاخاک مواد مورد نیاز گیاه برای رشد را تامین می کند ( ص 83 ).

27- فرسایش خاک یعنی چه؟
پاسخ:  از بین رفتن خاک رویی بر اثر عوامل مختلف را فرسایش خاک می گویند.

28- چه عواملی باعث فرسایش خاک می شود ؟
پاسخ:  آب های جاری مثل رودها و سیلاب ها که خاک را کنده و باخود می برد. کارها یی چون شخم نا مناسب، آبیاری نادرست، شیب زمین، از بین رفتن پوشش گیاهی، تبدیل زمینهای کشاورزی و باغ ها به ساختمان، کارخانه و ساخت جاده ها، حوادث و بلایای طبیعی مانند زلزله و آتشفشان، باعث فرسایش خاک و از بین رفتن آن می شود.

29- چگونه می توانیم از فرسایش خاک جلوگیری کنیم؟
پاسخ:  درختان را قطع نکنیم چون ریشه ی آنها سبب استحکام خاک می شود. شخم زدن مناسب سبب جلوگیری از فرسایش خاک می شود. از چرای زیاد دامها در یک منطقه جلوگیری کنیم تا پوشش گیاهی از بین نرود ( ص 84 ).

| پیشنهاد میشود برای دریافت جواب فعالیت های این درس از جواب درس 10 علوم پنجم  و همچنین برای سوالات درس بعدی از سوالات درس 11 علوم پنجم استفاده نمایید.