معنی بخوان و حفظ کن به گیتی به از راستی فارسی ششم ✔

معنی بخوان و حفظ کن به گیتی به از راستی پیشه نیست

به گیتی، بِه از راستی، پیشه نیست *** ز کژیّ بَتَر، هیچ اندیشه نیست
معنی: در جهان، هیچ کاری بهتر از راستی وجود ندارد و هیچ فکر و اندیشه ای بدتر از ناراستی وجود ندارد.
نکته ی آرایه ای: راستی و کژی: تضاد / به (= بهتر) و بَتَر: تضاد

سخن گفتنِ کژ ز بیچارگی است *** به بیچارگان بر، بباید گریست
معنی: دروغ گفتن و سخن ناراست گفتن، نشانه ی درماندگی است. به حال انسانهای بیچاره باید گریه کرد.

هر آن کو که گردد به گردِ دروغ *** ستم کاره خوانیمش و بی فروغ
معنی: هرکسی که به دنبال دروغگویی باشد، ستمکار و گناهکار است.

همه راستی کن که از راستی *** نیاید به کار اندرون، کاستی
معنی: همیشه درستکار و راستگو باش، زیرا از درستکاری هیچ نقص و کمبودی در کارها پیش نمی آید.
نکته ی آرایه ای: راستی و راستی: تکرار / راستی و کاستی: تضاد

هر آن کس که با تو نگوید دُرست *** چنان دان که او دشمنِ جانِ توست
معنی: هرکسی که به تو راست نمی گوید، بدان که او دشمن تو می باشد.

گشاده است بر ما، درِ راستی *** چه کوبیم خیره، درِ کاستی؟
معنی: وقتی که راه راستی و درستی به روی ما باز است چرا بیهوده به دنبال ناراستی و دروغ برویم؟
نکته ی آرایه ای: در کاستی کوبیدن: کنایه از به دنبال دروغ و بدی رفتن

مکن دوستی با دروغ آزمای *** همان نیز با مردِ ناپاک رای
معنی: با انسان دروغگو و نیز با شخص بد اندیش دوستی نکن.

معنی کلمات شعر صفحه ۱۰۴ فارسی ششم

گیتی : جهان، دنیا
به : بهتر
راستی : حقیقت، درستی، صداقت
پیشه : کار، حرفه
کژی : دروغ، نادرستی، کجی
بتر: بدتر
بیچارگی : ناتوانی، درماندگی
گریست : گریه کرد
کو : مخفف که + او
گرد : دور، اطراف
ستم کاره : ظالم
بی فروغ : تاریک
اندرون : داخل، درون
کاستی : کم، کم شدن
خیره : بی پروا، گستاخ، لجباز
دروغ آزمای : دروغگو، دروغ زن
ناپاک رای : بداندیش، بدگمان

هم خانواده  به گیتی به از راستی پیشه نیست

بیت : ابیات
ثابت : اثبات
راغب : ترغیب
سلاطین : سلطان
رسول : مرسل – رسولان
نوع : انواع
ناظم : نظم
جماعت : جامعه – اجتماع
اعتدال : معتدل
املاک : ملک
حال : احوال
عجایب : عجیب – تعجب
تجربه : تجارب – مجرب
ثابت : ثبات
مستمع : سمع

مخالف به گیتی به از راستی پیشه نیست

مجهول : معلوم
عالم : جاهل
دوست : دشمن
خام : پخته
فایده: ضرر زیان
آزاد: اسیر
سبک : سنگین – وزین
حاضر : غایب
ملول : شاد و خوشحال

پیام درس:
فردوسی، بر درست کرداری و راستگویی تأکید می کند و دروغگویی را ناپسند می داند و میگوید همیشه از انسان دروغگو، دوری کن چون که دشمن جان تو است.